CEMAL ER

Tarih: 26.09.2023 11:26

“Nasıl Bir Yönetim İstiyoruz”

Facebook Twitter Linked-in

1870

İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi çıkarılır. Burada devletin örgütlenmesindeki eski yapı korunur. Yapılan değişiklik, İl Genel Meclisi ile ilgilidir. Burada İl Genel meclislerinin görev alanları ve yetkileri genişletilir.

1913

1870 tarihli düzenleme, geçici maddelerle yeniden düzenlenir. İl Özel İdareleri ile ilgili temel yasa olan bu yasanın bazı maddeleri, günümüzde de kullanılmaktadır.

KÖY HİZMETLERİ

1858

Bir yönetmelikte ilk kez “Köy” deyimi kullanılır. Ancak bunun tanımı ya da içeriği yoktur. 

1864

Vilayet nizamnamesi düzenlenir. Bu tarihte ilk kez köylerle ilgili bir düzenlemeye gidilir. İl Özel Yönetimlerini de içeren düzenlemeler yapılır. Buna göre Ülke, İl, Liva, İlçe ve Köylere ayrılır. Köy organları Muhtar ve İhtiyar Kurulu olarak belirlenir. Muhtar ve İhtiyar Kurulu, köyün içinden seçilir. Ancak bu seçim, merkez adına illerdeki yetkililerin onayı ile kesinleşir. Bu çağlardaki köylerdeki seçimlerle günümüzün seçimleri arasında elbette çok büyük farklılıklar vardır. Hatta bu dönemdeki seçim uygulamalarının göstermelik olduğu bile söylenebilir.

1870

İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi yayınlanır. İl Özel İdarelerini kapsayan bu yeni düzenlemede, Köyün üstünde Bucak örgütlenmeleri de yerleştirilir. Bucakların başına yöre yaşayanları tarafından seçilen bir Müdür bulunmaktadır. Ayrıca Müdürün altında bir de Meclis vardır. Bu yeni düzenlemede Köy yönetimlerine Köyde yapılacak hemen her türden işle ilgili olarak görevlendirmeler yapılmıştır.

1913

İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi geçici maddeleri yayımlanır. Bu tarihte köy ile ilgili olarak yapılan tüm düzenlemelerin kaldırıldığını görmekteyiz. 1924 tarihine kadar Köylerle ilgili herhangi bir düzenleme yapılmaz.

Özellikle, köylerle ilgili düzenlemelerde daha belirgin olarak gözlemlenen bir durum vardır. Buda, düzenlemelerin tümünün yukarıdan yapıldığı ve topluma uygulanması amacıyla verildiğidir. Ancak bu hazır reçeteler topluma uymayınca da geri çekilmiştir. Bunun en belirgin örneğini Köylerle ilgili olan düzenlemelerde görmekteyiz. Köylerle ilgili olarak, yapılan bu çalışmaların bir işe yaramadığı görülünce sonunda tümü iptal edilmiştir.

CUMHURİYET DÖNEMİ UYGULAMALAR

Cumhuriyet döneminde birçok alanda düzenlemeler yapılmıştır. Birçok Kurum yeni oluşturulmuş, yeni uygulamalara geçilmiştir. Günümüze gelinceye değin İl Özel İdareleri ve Köy Yönetimlerinden çok belediyelerle ilgili tartışmalar olmuş ve bununla ilgili değişik düzenlemeler yapılmıştır.

Belediyelerin böylesine üzerinde tartışılır olmalarının nedeni, ülkede artan nüfus ile birlikte kentlerin öneminin artması ve belediye başkanlarının her geçen gün etkinliklerinin artar duruma gelmesidir. Öyle ki günümüzde çoğunlukla belediye başkanlığı, milletvekilliğine tercih edilir duruma gelmiştir. 

İL ÖZEL YÖNETİMLERİ NİTELİĞİ

İl Özel Yönetimlerin, Anayasanın 127. Maddesinde yer alan üç tür yerel yönetimden biridir. İl Özel Yönetimleri tüm il halkına dönük hizmetler üretirler. Bu hizmetler hem kentsel hem de kırsal olabilir. İl’le ilgili hizmetlerin hem il özel yönetimi hem de merkezi hükümetin illerdeki ya da bölgelerdeki müdürlükleri yapar.

İl Özel Yönetimlerine “İl Yerel Yönetimi” de denilmektedir. Bu anlamda bir il yönetiminin olabilmesi için, O yerin “İl” olması gerekir. Yani oluşturulan her yeni ilde, başka bir formaliteye gerek kalmaksızın bir İl Özel Yönetimi oluşturulur. İl Özel Yönetimleri bir anlamda da bölge yönetimleridir.

TARİHÇE

Günümüzün İl Özel Yönetimlerine gelinceye değin 1928 ve 1989’da bazı değişiklikler yapılmışsa da düzenleme genel olarak 1913 tarihinde yapılan biçimi ile sürmektedir.

GÖREVLERİ

  1. Tarım ve Hayvancılık: Örnek çiftlikler, fidanlıklar kurmak, yabani ağaçları aşılamak, tarım ağaçları için depolar yapmak, bu araçları çiftçiye kiraya vermek, hayvan depoları kurmak, at yarışları düzenlemek, tarım müzeleri kurmak, yeni ürün türleri yetiştirmek için parasız fidan ve tohum yetiştirmek, orman yetiştirmek tarım alanında gelişme sağlamak için her türlü girişimde bulunmak. 
  2. Sağlık ve Sosyal Yardım: Hastahane, düşkün evi, yetim çocuklar için yuvalar, tımarhane ve hayır kurumları açmak.
  3. Eğitim: Orta dereceli okullar, sanat okulları, öğretmen okulları açmak, İlköğretimin gelişmesi için okullar, gerektiğinde gezici okullar açmak. 

 

 


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —