CEMAL ER


“Nasıl Bir Yerel Yönetim İstiyoruz”

FARKLI BELEDİYE UYGULAMALARIYLA TÜRKİYE’DE İLK ÖRNEK BAŞKAN FİKRİ SÖNMEZ


Belediye Başkanının seçiminde Parti Ağırlığından Kaynaklanan Sorunlar.

Ülkemizde siyasi partilerin günlük yaşamdaki etkileri fazladır. Bu fazlalığın kimi dönemlerde çok üst boyutlara ulaştığı da görülür. Ülkemizdeki seçimlere katılım oranının yüksekliği (zorunlu oy kullanma kuralının uygulandığı dönemleri dışarıda bırakırsak) bunun göstergesidir.

Siyasi partilerin günlük yaşamdaki bu etkinliği belediye başkanlığı seçimlerinde de insanları kişiye değil, partiye oy verir durumuna götürmektedir. Burada önemli olan başkan seçilmek istenen kişinin yetenekleri ya da ekibinin becerileri değil, oy verecek kişinin kendi partisinden olup olmadığıdır. Bu da, birçok sorunu beraberinde getirmektedir.

Bu bakış açısının sonucunda, iyi başkan ve ekibi değil, siyasi eğilimleri beğenilen kişiler seçilmiş olmaktadır. Sonuçta başkanlık açısından yeterli olmayan kişiler göreve gelebilmektedir.

Kişiye ya da kadrosuna değilde partiye oy verme biçiminde süren bu yaklaşım, son yıllarda bırakılmak üzeredir. Bu anlamda ülkemizde, artık belediye başkanlığı seçimleri için kişilere oy verme eğiliminin güçlendiğini görüyoruz. Bunun somut örneklerine de rastlanmaktadır. Örneğin 1993 seçimlerinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesindeki belediye seçimlerinde meclis üyelerinin çoğunluğunu ANAP’lılar oluştururken, başkan CHP’li olmuştur. Yani sandığa giden seçmenler, daha az önemli buldukları ve adayların belki de hiç tanımadıkları alanda oylarını siyasi tercihleri olan ANAP’a vermişler , ancak başkanlık konusunda da, tanıdıkları ve güvendikleri bir kişi olan CHP’li başkan adayına oy vermişlerdir.

Bunun gibi kimi Anadolu ilçelerinde ya da küçük kentlerinde sivrilmiş ve kamuoyunun beğenisini kazanan adlar ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle de bu kişilerin hangi partiye giderlerse gitsinler, o partiden oy aldıkları gözlenmektedir. Seçmenlerin partiye değil de, doğrudan kişiye oy verdikleri ve bunun için de belediye başkanlığı seçimlerinde siyasi tercihlerini değiştirebildikleri örnekler çokça vardır. Ancak genel eğilim yine de kişilerden çok partililere oy vermek biçimindedir.

Seçilmiş Başkanın, Atanmış Vali’ye Karşı Sorumluluğundan Kaynaklanan Sorunlar (İdari Denetim)

Ülkemiz merkezi bir anlayışla yönetilmektedir. Ülke yönetiminin örnek olarak alındığı Fransa’da bile bir çok değişiklik yapılarak yerelliğin öne çıkarılmasına karşın, ülkemizde daha da merkezi yapının bu derece güçlü olması düşündürücüdür. (devam edecek)